Για τη ''λαϊκή'' κυριαρχία

Η έννοια της λαϊκής κυριαρχίας δεν είναι ασυνήθιστη στη ρητορεία των πολιτικών,των δημοσιογράφων και ευρύτερα σε κάθε φάσμα ανθρώπων που θεωρούνται αντιπρόσωποι και υπερασπιστές του λαού.Άλλωστε,η έννοια αυτή αποτελεί σύμφωνα με το άρθρο 1,παράγραφος 2 του Συντάγματος ‘’θεμέλιο του πολιτευματος’’,ενώ στο άρθρο 3 συμπληρώνεται ότι ‘’όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό,υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα’’.Ωστόσο,αξίζει να αναλύσουμε κατά  πόσο λαϊκή είναι η κυριαρχία,και αν όντως στη σημερινή κοινωνία,επιτρέπεται να αναφερόμαστε σε ένα ‘’λαϊκό ή δημόσιο συμφέρον’’.Σκόπιμα,θα αφοσιωθούμε σε αυτήν την εξέταση,και λιγότερη σε εκείνη που αφορά το ‘’Εθνος’’.

Αρχικά,ο όρος ‘’λαϊκή’’ δεν είναι αρκετά εξειδικευμένος.Ο συντακτικός νομοθέτης,εννοεί είτε την πλειοψηφία του λαού είτε ολόκληρο το λαό.Αν δεχτούμε την πρώτη εκδοχή,η πραγματικότητα υπό κοινωνιολογική προσέγγιση την αμφισβητεί καθώς η πλειοψηφία του λαού μόνο κυρίαρχη δεν είναι.Ωστόσο,ο συντακτικός νομοθέτης  σε καμία περίπτωση δεν ήθελε η πλειοψηφία να επικρατεί έναντι της μειοψηφίας,γι’αυτό παραχώρησε τα ατομικά δικαιώματα,και κυρίως αυτό της ιδιοκτησίας με παρεπόμενη τη συμμετοχή του κάθε ανθρώπου στην έλευθερη αγορά.Έτσι η μειοψηφία,μπορεί να προστατεύεται (σχετικά με τί;)από το μεγαλύτερο μέρος του λαού,όμως  η ιστορική εξέλιξη αποδεικνύει ότι όχι μόνο προστατεύεται αλλά επικρατεί έναντι της πλειοψηφίας.Ο κάθε άνθρωπος,έχοντας τη δυνατότητα συμμετοχής στο ελεύθερο εμπόριο,μπορεί σταδιακά να συσσωρεύει μεγάλοςμέρος κεφαλαίου,και βάσει της ιδιοκτησίας να κατέχει τα  μέσα παραγωγής ,δηλαδή το δημόσιο πλούτο.Αυτές όμως τις ‘’ευκαιρίες’’,λίγοι τις καπηλεύονται και καταδυναστεύουν το πλήθος.Συνεπώς,για ποια λαϊκή κυριαρχία μιλάμε;

Eπεκτείνοντας το συλλογισμό μας,απαιτείται να ασχοληθούμε με τη δεύτερη εκδοχή,αν δηλαδή ο συντακτικός νομοθέτης εννοεί ολόκληρο το λαό.Εφόσον,το υπάρχον Σύνταγμα θεσπίζει την αστική-φιλελεύθερη δημοκρατία,δεν υπάρχει τροχοπέδη στην κριτική.Συγκεκριμένα,είναι ανεπίτρεπτο στο πλαίσιο της καπιταλιστικής-ταξικής κοινωνίας να μιλάει κανείς για το λαό και το δημόσιο συμφέρον,και να υπαινίσσεται όλο το πλήθος.Κανένα συμφέρον δεν είναι για όλους,όπως επίσης κανένας λαός δεν είναι κυρίαρχος,όταν υπάρχουν κοινωνικές τάξεις.Και η ύπαρξη αυτών είναι αναμφισβήτητη.Όπως μάλιστα τονίζει ο Μάρξ στο ‘’κομμουνιστικό μανιφέστο’’ <<Η ιστορία όλων των ως τώρα κοινωνιών,ήταν ιστορία ταξικών αγώνων>>.Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν,ότι ο συντακτικός νομοθέτης οδηγήθηκε σε ένα ατόπημα,το οποίο δε φαίνεται τόσο ακούσιο.Κατ΄ουσίαν,νομιμοποίησε την κυριαρχία μιας τάξης πάνω σε μια άλλη με το νομικό-τεχνητό ένδυμα της λαϊκής κυριαρχίας.Άλλωστε,θα ήταν παράλογο εκ μέρους του να αποκαλύψει την αλήθεια στην πλειοψηφία του λαού,ότι δηλαδή κυριαρχείται.

Και στο σημείο αυτό,βρίσκεται το κλειδί στη συλλογιστική μας πορεία.Ο συντακτικός νομοθέτης προκειμένου,να μη θεωρείται παράδοξα ότι η πλειοψηφία του λαού κυριαρχεί και δεν κυριαρχείται,αναφέρει την έννοια του Έθνους.Αναλυτικότερα,το έθνος αποτελεί το αντιστάθμισμα της λαϊκής κυριαρχίας και μάλιστα αποτελεί το σημείο-τομή που οι αστοί επιχειρούν να κατευνάσουν το πλήθος.Δημιουργώντας μια εθνική συνείδηση,και προκειμένου η εξουσία να φαίνεται ότι ανήκει στο λαό,η φιλελεύθερη δημοκρατία μεταβιβάζει την εξουσία στο έθνος.Έτσι,το πλήθος ενώνεται υπο την εποπτεία του έθνους,με τους βασανιστές του,με τους ίδιους τους εκμεταλλευτές του,καθώς έχουν κάτι κοινό.Για τη φιλελεύθερη δημοκρατία,το έθνος είναι το ανώτατο στάδιο.Προδήλως βέβαια,καθώς είναι καθαρό επίτευγμα να συνενώνεις δύο αντικρουόμενες τάξεις κάτω από τον ίδιο πυλώνα.Αλλά,προσεγγίζοντας τα νέα δεδομένα,θα συμπεράνουμε,ότι ούτε η εθνική κυριαρχία είναι όντως κυριαρχία.

Και βέβαια αυτό τεκμαίρεται από τα υπερεθνικά μορφώματα ή οργανισμούς.Για παράδειγμα,οι κανονισμοί και εν τέλει οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης επικρατούν έναντι κάθε εθνικής κυριαρχίας(Στο ελληνικό σύνταγμα η κυριαρχία αυτή θεμελιώνεται στο άρθρο 28).Μάλιστα,όταν το ενωσιακό δίκαιο κατευθύνεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κ την Ευρωπαϊκή επιτροπή,που δεν είναι άμεσα εκλεγμένα από το λαό,καθώς και την Ευρωπαϊκή κεντρική Τράπεζα,το δημοκρατικό έλλειμμα μοιάζει πιο πασιφανές.Συμπερασματικά,και με την πάροδο των χρόνων όλο και πιο έντονα εξαλείφεται η ούτως ή άλλως ανύπαρκτη λαϊκή και εθνική κυριαρχία,η οποία υποχωρεί μπροστά σο εγχώριο και ξένο κεφάλαιο και την πολιτική που το επιδοκιμάζει.